عدد گویا : (ratioal number)
گویا صفت فاعلی از مصدر گفتن می باشد و در ریاضی هر عدد کسری مانند و یا هر عددی که بتوان آن را به شکل یک کسر نوشت را یک عدد گویا می نامیم. مانند 2- ، 0 ، 3+ ،2/3 -، 25/- که به ترتیب به شکل کسرهای می توان نوشت.
به طور کلی هر عددی که بتوان آنرا به صورت کسر نوشت، به طوریکه صورت و مخرج آن متعلق به اعداد صحیح باشند و مخرج آن مخالف صفر باشد یک عدد گویا می گویند.
مجموعه اعداد گویا را با حرف Q حرف اول کلمه ی Quotient به معنی «خارج قسمت» نمایش می دهند .
قرینه یک عدد گویا :
تساوی عددهای گویا :
نقطه A در هر شکل چه عدد ی را مشخص می کند ؟ بین این عددها چه ارتباطی وجود دارد؟
علامت یک کسر
در هر یک از شکل های بالا عدد متناظر با بردار آبی 5- می باشد . اگر بردار آبی را به قسمتهای مساوی تقسیم کنیم متناظر با هر قسمت میتوان یک تساوی نوشت . از تساوی با لا می توان نتیجه گرفت :
نکته:
1- بین هر دو عدد گویا بی شمار عدد گویا می توان یافت .
مثال: بین دو عدد گویا سه عدد دیگر بنویسید .
|
|
|
|
|
ابتدا دو عدد را هم مخرج می کنیم . |
|
2- اگر دو عدد گویاداشته باشیم عدد گویا یبین این دو عدد است یعنی
مثال Å بین دو عدد گویا چهار عدد دیگر بنویسید .
حل :
3- اگر دو عدد گویا ی مساوی باشند ، آنگاه (خاصیت طرفین وسطین)
مثال :
4- اگر کسری برابر صفر باشد ، صورت آن برابر صفر است .
مثال : عدد x را بیابید به طوریکه حاصل برابر صفر باشد .
حل :
5-اگر کسری برابر یک باشد ، صورت و مخرج آن برابرند .
مثال : عدد x را بیابید به طوریکه حاصل کسر برابر یک باشد .
حل :
6- تقسیم عدد گویا :
(روش دور در دور نزدیک در نزدیک )
مثال :
(روش دور در دور نزدیک در نزدیک )
7-دو عدد گویا معکوس یکدیگرند ، هر گاه حاصل ضرب آن ها برابر یک باشد.
مثال Å معکوس یکدیگرند . و .
8-در مورد کسر ها ی داریم :
تست:
1_چه عددی در ضرب کنیم ، تا حاصل یک شود ؟
د) |
ج) |
ب) |
الف) |
2_ حاصل کسر کدام گزینه است ؟
د) 7 |
ج) صفر |
ب) 7- |
الف) 2 |
3_ نصف معکوس عدد گویای برابر با :
د) |
ج) |
ب) |
الف) |
4_اگر مجموع سه کسر برابر کسر باشد مقدار a برابر است با (◦ ≠ a)
د) 12 |
ج) 10 |
ب) 8 |
الف) 6 |
5_کدامیک از کسرهای زیر از کمتر است ؟
د) |
ج) |
ب) |
الف) |
6_حاصل عبارت کدام گزینه است؟
د) 1 |
ج) صفر |
ب) |
الف) |